Detektyw – jakie ma prawa?

Detektyw – jakie ma prawa? Detektyw jest osobą, którą możemy kojarzyć z rozwiązywania spraw trudnych i niewygodnych. Takich, których policja albo nie chce, albo nie może się podjąć (czy to z uwagi na ich charakter, czy też brak nielegalnych aspektów). Tutaj może pojawić się wiele pytań na temat tego, co tak jest w stanie zrobić detektyw. Jakie ma prawa? Czego można w związku z tym od niego oczekiwać?

Uprawnienia prywatnego detektywa

W Stanach Zjednoczonych detektyw jest osobą, która przeszła przez akademię policyjną i stała się policjantem, dopiero później nabywając specjalizację detektywistyczną. W Polsce jednak to wszystko wygląda inaczej i choć więcej na ten temat powiemy za chwilę, proces zostawania detektywem w Polsce znacząco wpływa na to, jakimi uprawnieniami tak naprawdę on dysponuje. Obowiązki i uprawnienia policjanta znacząco różnią się od tych, którymi dysponuje detektyw. Jakie ma prawa? Kilka z nich wpisujemy poniżej.

• Obserwowanie osoby w miejscach publicznych – może być przeprowadzane wyłącznie z poziomu przestrzeni publicznej, ale obserwowana osoba może znajdować się w budynku. Detektyw może dokumentować obserwacje zdjęciami, materiałami wideo oraz nagraniami audio.
• Przesłuchiwanie osób za ich zgodą – detektyw ma prawo zadawać pytania – niekoniecznie osobom bezpośrednio zamieszanym w sprawę, którą się zajmuje. Musi jednak na to uzyskać zgodę od osoby przesłuchiwanej. Zebrany przez niego materiał może być wykorzystany w sprawie. Musi jednak zostać nagrany wraz ze zgodą. Najlepiej jest też, aby ta była pisemna. Detektyw nie ma prawa zmuszać nikogo do rozmowy czy udzielania mi informacji.
• Pozyskiwanie dowolnych informacji – detektyw posiada prawo do uzyskiwania, przetwarzania i przechowywania informacji związanych ze sprawą, którą się zajmuje. Ich forma może być absolutnie dowolna. To jednak sposób pozyskania tych informacji liczy się tutaj najbardziej. Ważne jest, aby był w pełni zgodny z polskim prawem.
• Nieprzekazywania danych innym – choć mogłoby się wydawać, że przez ustawę RODO detektyw musi przekazywać informacje pozyskiwane na temat osób im samym i na ich prośbę zmieniać je lub usuwać, wcale nie ma takiego obowiązku. Ma za to prawo dzielić się nimi wyłącznie z klientem i przechowywać je u siebie. Oczywiście w bezpieczny sposób.

Biuro detektywistyczne musi przestrzegać obowiązującego prawa i jest to absolutna konieczność. Nie może go w żaden sposób nie tylko łamać, ale i chociażby naginać. Nie ma również uprawnień do tego, by instalować podsłuchy oraz zbyt intensywnie podchodzić do wykonywanych przez siebie czynności. Niedopuszczalne jest zatem śledzenie osób w sposób przypominający stalking, ale też wchodzenie do ich mieszkań czy naruszanie ich wolności czy swobód obywatelskich. Wszystkie wykonywane przez niego czynności muszą zatem być przeprowadzane w sposób delikatny. Z odpowiednią częstotliwością i intensywnością.

W jaki sposób detektyw pozyskuje te uprawnienia?

W Polsce detektywem może zostać praktycznie każda osoba. Nie oznacza to jednak, że nie musi spełnić określonych wymagań. Mimo bowiem, że jej uprawnienia będą mniejsze od tych, jakimi dysponuje policja, będą też większe od tych, jakimi może odznaczyć się przeciętna i niezwiązana z fachem osoba.
Detektyw pozyskuje uprawnienia od komendanta wojewódzkiego policji, właściwego dla jego miejsca zamieszkania. Otrzymuje w ten sposób licencję, która jest mu przyznawana bezterminowo. Tylko będąc w jej posiadaniu może działać w swoim zawodzie. Samo pozyskanie licencji nie jest łatwe i wymaga od detektywa spełnienia określonych wymagań. Przyszły prywatny detektyw musi mieć przynajmniej 21 lat, wykształcenie średnie lub wyższe, ale też pełną zdolność do czynności prawnych. Nie może też być przeciwko niemu prowadzone postępowanie o umyślne przestępstwo. Nie mogą to być również osoby dyscyplinarnie zrobione że służb pokroju policji, wojska czy straży granicznej.
Oczywiście detektyw musi posiadać również odpowiednią wiedzę w tym, czym zamierza się zajmować. Zanim więc otrzyma licencję, musi przedstawić dokument potwierdzający odbycie szkolenia w zakresie ochrony danych osobowych, przepisów regulujących jego prawa i obowiązki, ale też zasad wykonywania działalności gospodarczej właśnie w zakresie usług detektywistycznych.
Licencja nie jest przyznawana za samo zgłoszenie się. Komendant musi bowiem wystawić swoją własną opinię, na którą rzutują nie tylko dokumenty potwierdzające spełnianie wymagań, ale też osobiste spostrzeżenia samego komendanta, który sam może znać osobę ubiegającą się o zezwolenie na prowadzenie działalności detektywistycznej.

Podsumowanie

Wiedząc, kim jest detektyw, jakie ma prawa i w jaki sposób zdobywa swoje uprawnienia można zrozumieć, czego tak naprawdę można od niego oczekiwać i wymagać. Często ludzie uważają, że jest on osobą mogącą działać poza prawem lub po prostu je naginać. Rzeczywistość jest inna i choć detektyw może wiele, posiada pewne swoje limity i wielu rzeczy może po prostu odmówić. Warto wiedzieć, jakie są to rzeczy. Najlepiej jeszcze zanim tak właściwie zdecyduje się sięgnąć po jego usługi.